Quy chuẩn QCVN 02:2020/BCA không chỉ đảm bảo an toàn trong việc phòng cháy chữa cháy (PCCC), mà còn góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản trong trường hợp xảy ra cháy nổ. Quy chuẩn này được ban hành bởi Cục Cảnh sát PCCC & CNCH, Bộ Công an, và được áp dụng từ ngày 26/5/2020 thông qua Thông tư số 52/2020/TT-BCA.
Yêu cầu về bơm chữa cháy theo quy chuẩn QCVN 02:2020/BCA
bao gồm nhiều yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo hiệu quả và an toàn trong hệ thống phòng cháy chữa cháy.
Phạm vi áp dụng
QCVN 02:2020/BCA áp dụng cho các công trình cụ thể như:
- Nhà ở được thiết kế xây dựng cao trên 10 tầng.
- Nhà công cộng tập trung đông người.
- Các gara, nhà sản xuất, kho xưởng có diện tích trên 18,000m².
- Ngoài ra, các công trình này còn phải tuân thủ các yêu cầu về PCCC được quy định trong các tài liệu có liên quan khác.
Các yêu cầu kỹ thuật
1. Nguyên Tắc Chọn Bơm
- Lưu Lượng và Cột Áp: Bơm phải được chọn dựa trên đặc tính lưu lượng và cột áp. Công suất thiết kế cần nằm trong phạm vi từ 90% đến 140% công suất hoạt động.
- Bơm Tuabin: Nếu nguồn nước nằm dưới đường tâm ống đẩy và áp lực không đủ, phải sử dụng bơm tuabin trục đứng thay vì bơm ly tâm trục ngang.
2. Yêu Cầu về Lưu Lượng và Cột Áp
- Mức Lưu Lượng Đầu Ra: Mức lưu lượng lớn nhất (Qmax) của bơm phải lớn hơn hoặc bằng 150% lưu lượng thiết kế (Qtk).
- Cột Áp Tương Ứng: Cột áp của bơm ứng với lưu lượng thiết kế phải lớn hơn cột áp thiết kế. Cột áp ứng với mức lưu lượng bằng 0 phải nằm trong phạm vi từ 101% đến 140% cột áp thiết kế. Cột áp ứng với 150% mức lưu lượng thiết kế phải lớn hơn hoặc bằng 65% cột áp thiết kế.
3. Yêu Cầu về Vật Liệu
- Chất Liệu Cấu Thành: Các thành phần cấu tạo của bơm, đường ống và phụ kiện cần đảm bảo chất lượng vật liệu phù hợp với tiêu chuẩn PCCC, có khả năng chịu áp lực, ăn mòn và đảm bảo độ bền.
4. Hệ Thống Điều Khiển
- Hệ Thống Tự Động: Hệ thống bơm chữa cháy cần có hệ thống điều khiển tự động và báo động để kích hoạt bơm khi có sự cố cháy nổ xảy ra.
- Báo Động: Cần có hệ thống cảnh báo để thông báo cho người sử dụng về tình trạng hoạt động của hệ thống bơm.
5. Nguồn Nước
- Chất Lượng Nước: Nguồn nước sử dụng cho chữa cháy phải đảm bảo sạch sẽ, không có tạp chất có thể gây tắc nghẽn hệ thống.
- Lưu Lượng Nước Tối Thiểu: Cần đảm bảo lưu lượng nước cấp cho hệ thống chữa cháy đạt yêu cầu tối thiểu theo quy định.
6. Bảo Trì và Kiểm Tra
- Bảo Trì Định Kỳ: Cần thực hiện bảo trì định kỳ hệ thống bơm chữa cháy để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả.
- Kiểm Tra Chất Lượng: Sau mỗi lần kiểm tra, cần lập báo cáo và tiến hành sửa chữa kịp thời các hư hỏng phát hiện được.
7. Đảm Bảo An Toàn
- Biện Pháp An Toàn: Cần lắp đặt các thiết bị bảo vệ như van một chiều, van an toàn để ngăn ngừa rủi ro trong quá trình sử dụng hệ thống bơm chữa cháy.
Yêu cầu về hệ thống bể nước chữa cháy
1. Yêu cầu đối với công trình từ 5 tầng hoặc diện tích sàn trên 5000m²
- Các công trình này phải có hệ thống bể nước chữa cháy riêng biệt, đảm bảo cung cấp nước chữa cháy ổn định trong trường hợp khẩn cấp.
- Dung tích bể nước phải được tính toán dựa trên yêu cầu về lưu lượng và thời gian cấp nước tối thiểu, thông thường đảm bảo khả năng cung cấp nước liên tục trong 60 phút.
2. Chất lượng nước và hệ thống dự phòng
- Nước chữa cháy phải đảm bảo không có tạp chất gây tắc nghẽn hệ thống.
- Hệ thống dự phòng như kết nối với mạng lưới cấp nước công cộng được khuyến khích để đảm bảo cung cấp nước liên tục.
Thiết Kế Hệ Thống Bơm Chữa Cháy
1. Tính toán thủy lực
- Cần thực hiện tính toán thủy lực để xác định đường kính ống, độ dốc ống và tổn thất áp suất, đảm bảo lưu lượng nước đủ để dập tắt đám cháy.
2. Vị trí đặt bơm
- Vị trí đặt bơm nên ở vị trí cao nhất của tòa nhà để đảm bảo hiệu quả trong việc cung cấp nước chữa cháy.
3. An toàn hệ thống
- Cần thiết kế các biện pháp an toàn như lắp đặt van một chiều, van an toàn và các thiết bị bảo vệ khác để đảm bảo an toàn cho hệ thống.
Nghiệm thu và kiểm tra hệ thống
1. Quy trình nghiệm thu
- Hệ thống bơm và bể nước chữa cháy phải được nghiệm thu đúng quy trình, kiểm tra khả năng đáp ứng yêu cầu thiết kế trước khi đưa vào sử dụng.
2. Tần suất kiểm tra
- Tần suất kiểm tra định kỳ là rất quan trọng để phát hiện và khắc phục sớm các vấn đề phát sinh. Các báo cáo kiểm tra phải được lưu trữ và theo dõi thường xuyên.
Bảo trì và kiểm tra hệ thống
1. Bảo trì định kỳ
- Thực hiện bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động hiệu quả. Các hạng mục kiểm tra bao gồm: kiểm tra chất lượng nước, kiểm tra bơm, van và các phụ kiện liên quan.
2. Kiểm tra chất lượng và báo cáo
- Sau mỗi lần kiểm tra, cần lập báo cáo chi tiết và sửa chữa kịp thời các hư hỏng phát hiện.
Các yếu tố ảnh hưởng khác
- Chất lượng nước sử dụng cho chữa cháy phải được đảm bảo, tránh nước có hàm lượng hóa chất cao hoặc tạp chất.
- Các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ ẩm cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống bơm.
- Đảm bảo nguồn điện cung cấp cho hệ thống bơm chữa cháy ổn định và có nguồn dự phòng khi mất điện.
Tài liệu tham khảo
- Thông tư số 52/2020/TT-BCA: Văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến QCVN 02:2020/BCA.
- Tài liệu hướng dẫn: Các tài liệu do cơ quan quản lý nhà nước về PCCC ban hành.
- Các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan: TCVN 7336:2003, TCVN 4513:1988 và các tiêu chuẩn khác có liên quan đến PCCC.